Μαρξιστική Οικονομική Ι

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΝΕΜΟΜΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΟΝAΔΩΝ:  6 πιστωτικές  μονάδες

ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Παρατίθενται και εξηγούνται οι σημαντικότερες έννοιες, αντιπαραθέσεις και προβλήματα στη γνωστική περιοχή της Μαρξιστικής πολιτικής Οικονομίας. Ειδικότερα, το μάθημα παρέχει γνώσεις για τις βασικές έννοιες και τα εργαλεία ανάλυσης της Μαρξιστικής Θεωρίας: φιλοσοφικές βάσεις,  μεθοδολογία, κοινωνία, το άτομο και τις προτιμήσεις, εργασιακή θεωρία της αξίας, θεωρία του χρήματος, προσδιορισμός των τιμών, θεωρία κεφαλαίου, πηγή κέρδους, η διανομή της υπεραξίας, συσσώρευση του κεφαλαίου, καπιταλιστικός ανταγωνισμός, σχηματισμός του γενικού ποσοστού κέρδους και των τιμών παραγωγής, αναπαραγωγή του κεφαλαίου (απλή και διευρυμένη) και οι συναφείς συνθήκες ισορροπίας του καπιταλιστικού συστήματος, τεχνολογική μεταβολή και τα αποτελέσματά της ως προς την παραγωγικότητα και την ανεργία, θεωρίες για την πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους.

Επεξηγούνται κριτικά τα οικονομικά θέματα, τα προβλήματα και οι αντιπαραθέσεις υπό την οπτική των Μαρξιστικών μεθόδων, εννοιών και αναλυτικών συνεισφορών.  Οι  φοιτητές αποκτούν γνώση μιας εναλλακτικής κριτικής οικονομικής προσέγγισης των σύγχρονων οικονομικών φαινομένων. Η Μαρξιστική Οικονομική παρέχει στους εκπαιδευόμενους τις έννοιες και τα εργαλεία για να κατανοήσουν όχι μόνο πως οι περιορισμένοι πόροι μιας οικονομίας κατανέμονται μεταξύ ανταγωνιστών χρήσεων ή αναγκών, αλλά και πως κατανέμονται μεταξύ ανταγωνιζόμενων τάξεων και ατόμων. Αναλύει τη σημασία της οικονομικής και πολιτικής  οργάνωση της κοινωνίας στη λήψη αποφάσεων για την παραγωγή και την διανομή του προϊόντος και του εισοδήματος, αλλά και στη διαμόρφωση θεσμών και πολιτικών για την επίτευξη της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ευημερίας.

Εφαρμόζονται αναπτυγμένες αναλυτικές και κριτικές δεξιότητες μέσω των εννοιών, των παραδειγμάτων και των εφαρμοσμένων μελετών που παρουσιάζονται στη διάλεξη και μέσω της ατομικής έρευνας των φοιτητών.

Αναπτύσσονται η ικανότητα επικοινωνίας, κριτικής σκέψης και σύνθεσης των φοιτητών ώστε να μπορούν να διαμορφώσουν καινοτόμους λύσεις σε νέα και παλιά προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών που έχουν την προοπτική να τύχουν  της στήριξης της κοινωνικής πλειοψηφίας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα σκοπό έχει να εισάγει τους φοιτητές στην Mαρξιστική Πολιτική Οικονομία, η οποία αποτελεί μια εναλλακτική κριτική οικονομική προσέγγιση των σύγχρονων οικονομικών φαινομένων. Η Μαρξιστική Οικονομική δεν εξετάζει μόνο πως οι περιορισμένοι πόροι κατανέμονται μεταξύ ανταγωνιστικών χρήσεων ή αναγκών, αλλά και πως κατανέμονται μεταξύ ανταγωνιζόμενων τάξεων και ατόμων. Στο μάθημα αυτό θα εξετασθούν οι βασικές έννοιες της Μαρξιστικής θεωρίας όπως αναπτύχθηκαν από τον ίδιο τον Marx αλλά και από άλλους κλασσικούς και σύγχρονους μαρξιστές. Κατ’ αρχήν, θα εξετασθούν οι φιλοσοφικές βάσεις της Μαρξιστικής οικονομικής θεωρίας καθώς και η μεθοδολογία της. Το άτομο, οι προτιμήσεις του και η κατανομή των πόρων μεταξύ των ατόμων ερμηνεύονται στα πλαίσια του ιστορικού υλισμού. Στη συνέχεια, θα αναπτυχθεί η εργασιακή θεωρία της αξίας, η θεωρία του χρήματος και ο προσδιορισμός των τιμών. Ακολουθεί η θεωρία του κεφαλαίου και της υπεραξίας που στόχο έχει να ερμηνεύσει το κέρδος και τη συσσώρευση του κεφαλαίου στον καπιταλισμό. Θα αναλυθεί επίσης ο σχηματισμός του γενικού ποσοστού κέρδους και των τιμών παραγωγής στη βάση του καπιταλιστικού ανταγωνισμού. Θα εξετασθούν η αναπαραγωγή του κεφαλαίου (απλή και διευρυμένη) και οι συναφείς συνθήκες ισορροπίας του καπιταλιστικού συστήματος. Θα αναλυθεί η διανομή της υπεραξίας και ο ρόλος της για τη διασφάλιση όρων για την ιδιοποίηση της υπεραξίας. Θα ερμηνευθεί η τεχνολογική μεταβολή και τα αποτελέσματά της ως προς την παραγωγικότητα και την ανεργία. Τέλος, θα εξετασθούν οι μαρξιστικές θεωρίες για τη συσσώρευση και την πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους, με αναφορές στην δημιουργία προϋποθέσεων για την εκδήλωση οικονομικών κρίσεων. Η θεωρητική ανάλυση συμπληρώνεται με επιλεγμένες εφαρμογές. Η εξέταση όλων των παραπάνω θεμάτων θα γίνει με αντιδιαστολή της Μαρξιστικής ανάλυσης με τη Νεοκλασική ανάλυση και επίσης θα γίνει αναφορά σε κοινά στοιχεία της Μαρξιστικής Οικονομικής με άλλες κριτικές προσεγγίσεις.

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΡΟΣ ΜΕΛΕΤΗ

• Πολιτική οικονομία του καπιταλισμού, Βλάχου Ανδριάνα (Επιμ.) 
• Εναλλακτικό σύγγραμμα: Η θεωρία της καπιταλιστικής ανάπτυξης, Sweezy Paul M., Θεοχαράκης Ν.
• Μαρξιστική Οικονομική Ι , Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, Α. Βλάχου

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ: Διαλέξεις

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ /ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ: Γραπτές εξετάσεις και προαιρετική εργασία (optional paper)

ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Ελληνική